SOVON heeft de Boerenlandvogelbalans 2020 uitgegeven. De balans roept een droevig beeld op. Met de vogels van erven en struwelen valt het nog wel mee, maar weide- en akkervogels zijn sinds 1990 met maar liefst 70% afgenomen. De gegevens worden ook per provincie gegeven en op kaartjes van Nederland. Daarop is grofweg te zien dat de gemeente Hof van Twente het zeker niet goed doet. Het rapport is hier te downloaden: https://www.sovon.nl/sites/default/files/doc/boerenlandvogelbalans_2020.pdf
Scholekster, grutto en wulp laten de sterkste achteruitgang zien. Kievit en patrijs nemen de laatste tien jaar zelfs nog sneller af dan voorheen. Niet alleen de aantallen broedparen nemen af, ook de verspreiding van veel soorten brokkelt af (veldleeuwerik 25%, grutto 24%). De vogels van erven en struwelen doen het redelijk en vertonen over de lange termijn sinds 1990 een stabiel beeld. Op soortniveau zijn er grote verschillen; dan doet de putter het goed maar de ringmus ruimt in hoog tempo het veld. En de zomertortel verdwijnt binnen afzienbare tijd uit Nederland als het zo doorgaat. Recentelijk – zo sinds 2010 – nemen helaas toch ook erf- en struweelvogels licht af.
De verklaring van de achteruitgang is complexe materie. Maar er is één grote, bepalende factor: het sterk geïntensiveerde landgebruik. Die veroorzaakt een keten van veranderingen die op elkaar inwerken. Van bodemleven tot kruiden, van vogels tot zoogdieren, alles is met elkaar verweven tot een ecologisch systeem. De hele biodiversiteit op het boerenland staat daarom onder druk. Graslanden worden droger en kruidenarmer, er wordt vroeg en vaak gemaaid. Het betekent minder voedsel (wormen, vliegende insecten) voor zowel volwassen als jonge vogels, wat resulteert in een slechte broedconditie en een lagere overlevingskans omdat er simpelweg niet de juiste dekking is (kleur en toegankelijkheid van gewas stroken niet meer met habitateisen en schutkleur van de vogels); dit werkt predatie in de hand. Dat houdt in dat eieren en jonge vogels vaker dan voorheen ten prooi vallen aan roofdieren zoals vos en steenmarter. Predatie speelt dus ook een grote rol, maar valt niet los te zien van alle ontwikkelingen in het boerenland.
