Tekst en Foto’s: Fons Vehof, vrijwilliger Stichting Hofvogels
Natuurlijke broedplaatsen voor uilen zijn de laatste decennia in toenemende mate verdwenen als gevolg van landherinrichting en vergaande professionalisering in de agrarische sector. Oude stallen worden afgebroken, boerenerven verdwijnen en vele fruitbomen en knotbomen zijn ten prooi gevallen aan de uitbreidingsbehoefte naar gras en akkerland. Het plaatsen van uilenkasten is dan ook één van de pijlers, waarmee uilenwerkgroepen de steen- en kerkuilen in hun zoektocht naar alternatieve behuizing helpen. Dit stelt uilenwerkgroepen wel altijd voor de uitdaging om voldoende duurzame en geschikte en vooral prijzige materialen te vinden voor het bouwen van deze nestkasten. Nestkasten, die overigens wel aan een aantal geschikte voorwaarden dienen te voldoen. Steeds de afweging makend tussen natuurvriendelijk, duurzaam, veilig en comfortabel. Duurzaam als het gaat om de te gebruiken materialen, veilig als het gaat om marter veilig en comfortabel als het gaat om tocht- en regen vrij. In alles met respect voor onze natuur.
Zagen tot planken
De Stichting Hofvogels prees zich dan ook gelukkig toen één van onze vrijwilligers, Edo ten Thije uit Markvelde, ons onlangs twee eiken boomstammen schonk. Stammen die al enkele jaren op zijn erf lagen en zeer geschikt waren voor het bouwen van een groot aantal duurzame nestkasten voor de steenuil. Vlak na de kerst huurde Edo voor ons een mobiele zaagmolen die de stammen in NO Time bij hem thuis verzaagde tot 2 centimeter dikke planken. Uiteindelijk goed voor circa 50 tot 60 nieuwe nestkasten. Uiteraard werd Edo hierbij geholpen door vrijwilligers van onze Stichting, die de planken zodanig opstapelden dat zij verder kunnen drogen.
Marter veilig
Hoewel steenuilen zelf niet eens zo kieskeurig zijn als het om hun broedplaats gaat , is dit kleine uiltje toch uiterst kwetsbaar voor aanvallen van de boom- of steenmarter. De naam steenuil en steenmarter zijn daarbij trouwens louter toeval en hebben geen relatie met elkaar. Het invlieg gat van de nestkast heeft niet alleen een vastgestelde diameter om ander gevogelte en eekhoorns buiten te houden. Ook wordt de nestkast voorzien van een sluis, waardoor het de beide martersoorten onmogelijk wordt gemaakt de nestkast binnen te dringen en een slachting aan te richten onder de adulte steenuilen of jong geboren pullen die op dat moment in de nestkast aanwezig zijn.
Montage
Met grote precisie wordt de nestkast vervolgens in elkaar gezet. Eerst het steenmarterslot, waarna de rest van de nestkast in elkaar wordt gezet. Tot slot wordt er nog een uitlooptak aan de voorkant van de nestkast gemonteerd voor de jong geboren uiltjes als deze hun eerste stapje naar buiten wagen. Het deksel van de nestkast bestaat veelal uit watervast plaatmateriaal en wordt voorzien van een flinke waterdichte asfalt laag. Door de combinatie van duurzaam eikenhout, hoogwaardig multiplex en bitumen dakbedekking gaan de kasten waarschijnlijk een leven lang mee.
Ophangen op geschikte plaats
Wanneer vastgesteld is waar de nestkast mogelijk succes kan hebben en een broedpaar aantrekt wordt een geschikte plek gezocht om de kast te monteren. Dit kan tegen een gevel van een schuur zijn of gewoon tegen een boomstam. Als de kast hangt wordt nog even wat bodemstrooisel toegevoegd. De steenuil maakt zelf niet echt een nest en het bodemstrooisel zorgt ervoor dat eventuele eieren tijdens de broedtijd mooi in het midden van de kast blijven liggen. En dan maar hopen dat een broedpaar de kast vindt en gaat broeden. Want daar doen we het uiteindelijk allemaal voor.
