De boerenzwaluwen is weer terug op mijn erf. Door René de Wilde
Boerenzwaluwen zijn fascinerende vogels, waarvan je bijna zou vermoeden dat ze beschikken over een extra zintuig om de moeilijkste situaties aan te kunnen. Maar aan succes zit wel een grens waardoor de succeskans vermindert maar niet gelijk opvalt. In ieder geval zou men de zwaluwen door de weidekruiden te laten staan kunnen helpen. Zodat ze als wij mensen terecht kunnen bij de buurtsuper en niet met de fiets naar de stad hoeven voor de boodschappen?
Tweede paasdag maandag 5 april 2021, een gure dag met een stevige noordwester en felle hagelbuien die elkaar snel afwisselden. ’s Middags hielden we thuis een bescheiden en vervroegd verjaardagsfeestje. Zo rond kwart over drie, terwijl we een taartje aten, vond buiten een hagelbui van jewelste plaats. Vanuit het niets fladderde in een kort moment ineens een zwerm boerenzwaluwen in de luwte van het “onderschoer” van onze woning. Het was met dit winterse weer een surrealistisch gezicht. De dag daarvoor was het nog redelijk mild geweest met rustig weer. De afgelopen week voor Pasen was ronduit zomers te noemen met recordtemperaturen rond goede vrijdag. De vogels hadden zich wellicht laten verrassen? Drinkend aan de koffie had ik met ze te doen temeer omdat de komende week slecht weer met sneeuw en vorst in petto had.
’s Avonds na de verjaardag in de melkput tijdens het aansluiten van een melkstel onder een koe dacht ik nog een moment aan het beeld van de middag. Een beeld met zwaluwen in het barre weer. Ineens gekwetter in de melkstal. Niet te geloven, naast het oude nest van vorig jaar, op het pvc pijpje zat een boerenzwaluw een liedje te zingen. Hij is terug.
De 6e april was ook een zeer gure dag, met hagelbuien. Tijdens het ochtend melkmaal was de zwaluw ineens weg. De hele dag niet meer gezien. Je denkt dan is hij terug gevlogen? Maar nee, ’s avonds onder het melken, toen ik even buiten was tijdens het winderige koude weer, ineens twee vogels boven het erf. Even later zat hij weer op de plek. De nacht naar de 7e april was koud, met vorst. De zwaluw had de nacht doorgebracht op de rand van het nest, onbehaaglijk en iets op de tocht ook. Hij was ook niet erg actief. Tijdens het melken met de warme beesten in de stal werd hij wat actiever, schudde zich wat en ineens was hij weer weg. ’s Avonds onder het melken, zo rond half acht, tussen de hagelbuien door, keerde het vogeltje terug en ging rustig op het pvc pijpje zitten. De nacht naar de 8e april was weer koud, nu met een licht sneeuwdekje in de ochtend van 8 april. Ik had de vogel iets gematst. Tegen de tocht had ik een plankje in het bovenste gedeelte van het stalraam geschoven. Om kwart over acht vertrok hij weer. Gelukkig voor de vogels was het op de 8e iets minder guur met minder wind. Tijdens het avondmelkmaal was de vogel iets eerder terug en was in tegenstelling tot de dag ervoor wat actiever. Hij vloog nog een rondje. De ochtend van de 9e april was de zwaluw vol moed en zong zowaar even een liedje. Dat had ik sinds de aankomst niet meer gehoord. De vogel was duidelijk actiever. 9 april was een duidelijk mildere dag en overdag zag ik nu meerdere zwaluwen boven het erf vliegen, een teken dat elders in de schuren ook weer nestjes bezet raakten. De avond van de 9e kreeg de zwaluw gezelschap van naar ik meen zijn vrouwtje die op het nest ging zitten. Het mannetje zong een liedje. De 10e gingen de vogels onder het melken op pad en ’s avonds was het vrouwtje die rustig op het nest zat, een uur eerder present dan het mannetje. Dit gedrag herhaalde zich elke dag, tot nu, de 14e april ’s avonds.
Het is een bewonderenswaardig fenomeen te zien. De vogels, die lijden onder het ongunstige weer en er een reis van duizenden kilometers op hebben zitten hebben ook dan een overlevingsstrategie. In plaats van apathisch te wachten op betere omstandigheden gaan ze toch op pad overdag. Is er wellicht, ergens in de luwte, of bij water in de buurt een locatie om te jagen? Allicht wel anders was de benodigde energie om te vliegen tijdens de kou wel een keer op geweest. Ook viel op dat de eerste dagen het mannetje een maatje had met wie hij ’s avonds terugkeerde . Gingen ze samen op pad ook gezien het feit dat het vrouwtje steeds eerder op het nest zat?
