Tekst en foto,s: Han Brinckate

 

Onlangs steunde een kamermeerderheid een motie van de Partij voor de Dieren om de weidegang van koeien in de wet te borgen. Tot en met de jaren zestig waren koeien in de wei een normaal beeld in Nederland. Tegenwoordig wordt een steeds groter deel van deze runderen echter permanent of grote delen van het jaar in overdekte stallen gehuisvest. De koeien komen steeds minder buiten, wat ook negatieve gevolgen heeft voor de leefgebieden van deze beide zwaluwsoorten.

De zwaluwen tref je vooral aan in de buurt van mensen en met name rondom veehouderijen, waar ze nestelen in de stallen en schuren en hun kostje zoeken in de weilanden rondom deze bedrijven, waar er van oudsher voldoende voedselaanbod is en materiaal voor hun nesten. Het voedsel van de zwaluwen bestaat uit vliegende insecten, die in grote getalen in de buurt van de veestallen en in het gras van de omliggende weilanden voorkomen. De zwaluwen profiteren hierbij van de grazende koeien, die de insecten opjagen en zo een makkelijke buit voor de zwaluwen worden. Maar er is nog een andere relatie tussen weidende koeien en de beide zwaluwensoorten.

 

 

 

 

De zwaluwen bouwen hun nest met behulp van een mengsel van modder, koeienmest, gras en dergelijke. Dit bouwmateriaal vinden ze vooral in de weilanden waar koeien grazen. Vooral in de buurt van drinkbakken, waar de vele koeienpoten werken als een cementmolen een lekkere cement maken. Het ideale nestmateriaal is nu bijna klaar. Voor de toevoeging van speeksel (lijm) zorgt de zwaluw zelf. Honderden boeren-/huiszwaluwen maken gebruik van deze blubber om een stevig en verantwoord nest te kunnen bouwen. De mannetjes halen de bouwstoffen en de vrouwtjes metselen (plakken) de klontjes blubber met hun speeksel aan elkaar. Ruim 1750 keer vliegt een mannetje vanaf de bouwplaats naar de modderpoel en weer terug. De boerenzwaluw bouwt zijn nest een soort schotel veelal in schuren en stallen en de huiszwaluw bouwt zijn nest veelal tegen gevels. Beide soorten kunnen wel drie nesten per seizoen groot brengen en dat betekent weer dat het zeer goede insectenverdelgers zijn.

 

 

Koeien op stal laten staan heeft dus negatieve gevolgen voor de zwaluwsoorten en zorgt ervoor, dat na het verdwijnen van de weidevogels ook de zwaluwen langzaam dreigen te verdwijnen uit het landschap. Ik ben dan ook blij met de motie van de Dierenpartij. De terugkeer van koeien in de wei zijn niet alleen een zegen vanuit het oogpunt van dierenwelzijn, maar ook in het belang van de weidevogels en zwaluwen.